Rut en Boas

Sonsondergang in Afrika

Met Izak en Lientjie se troue vrydag op Erfenisdag het die dominee vertel van Boas en Rut wat albei n tweede kans in die lewe gekry het .Die vergelyking was baie toepaslik.
My man vertel dat in die mediese beroep is daar n toets wat met n veer uitgevoer word.  Blykbaar Boas se veer waarmee jy op die skouer aangeraak word om die hoeveelheid pyn vas te stel.  Ek dink nie Boas van die Bybel is dieslefde Boas van die veer nie.
Terug by die troue in die Oos-kerk (al my kinders is hier gedoop en drie van die vier ook reeds hier getroud)
Twee dogtertjies stap in die kerk in, daarna volg Lientjie met haar pa.  In die loop van die diens benodig die bruid n tissue.  Sy draai om en vra haar ma n tissue en vee die trane af.  Haar ruiker het n pragtige protea in die middel - so Suid-Afrikaans.
By die Laerskool Pretoria-Oos (waar al vier my kinders ook skool gegaan het) is die tafels gedek onder die bome, skape is gebraai en almal kuier vrolik saam. Party mense het denim broeke aan ander het bal rokke aan.  Een seuntjie het n das van swart en wit strepe aan met dieselfde om die polse van sy hemp. Een meisie het n kort swart rokkie aan wat bubbles om die rompie het.  Syt haar skoene uitgeskop toe sy haarself begin geniet het .  Een tiener seun wat in standerd agt is se hare staan regop op sy kop.  Dit is mos nou die mode.. Kinders hardloop, speel en dans.  Die volmaan skyn helder oor die verrigtinge.  Een omie met n groot maag eet drie borde vleis!  Sy groente is varkvleis.  Ons eie Suid-Afrikaanse musiek dra by tot die atmosfeer.  Uit die toesprake kan jy een ding aflei - hier is liefde tussen die mense en die families.  Wat wil jy meer he?
Net die gebed dat hierdie huwelik ook deur liefde gekenmerk sal word.
My ma vertel toe sy die 9e November 1943 in Kroonstad getroud is moes n prokureur n beeedigde verklaring voor die tyd by haar afneem omdat die Skriba haar naam as Cornelia i.p.v. Carolina neergeskryf het.
Lientjie is ook Carolina, so ook my een dogter.  Daardie jare vertel my ma moes jou gebooie nog loop vir drie weke voor jy trou.  My ma was toe in Bronberg gemeente wat daardie jare nog nie n kerk gehad het nie en in n saaltjie op die hoek van Esselen en Troyestraat kerk gehou het.  Ds Klomp het hulle getrou.
My ma het tannie Nell se rok geleen om in te trou en voor sy in die kerk ingestap het was daar n swerm bye by die ingang van die kerk.  Gelukkig het hul nie die bruid gesteek nie.
Na die kerkdiens is die bruidspaar deur n fotograaf afgeneem.  Een foto.
By die Central hotel was daar n klein onthaal en die Wiskunde onderwyser mnr Kokaai Uys het die heildronk op die bruid ingestel.  Hy het gese Lina is soos n Bolandse Aandblom, sy moet mooi hanteer word.
Lientjie se broer het met sy speach sy ouers bedank.  Sy pa wat by elke rugby wedstryd was en sy ma wat altyd probeer help het dat die straf nie te groot is as hul kinders oortree het nie. Dankie dat ons in n Christelike huis kon grootword.  Hierdie familie is natuurlik stoere doppers.

Die pragtige bruid met haar protea op die tafel

Mag Izak en Lientjie se huwelik geseend wees en mag dit ook hou soos Ouma en Oupa sin - tot die dood ons skei.

Stefanie

Die eerste bladsy van my Kook en Geniet wat ek in 1966 ontvang het. Dit is uit n brand gered...

Met die dood hierdie week van Bettie Cilliers-Barnard het haar dogter Jana gese syt gedink haar ma sal nooit doodgaan nie, maar net kleiner word en op die horison verdwyn.  Dit het my aangegryp.
Vandag weer is mev SJA de Villiers oorlede, beter bekend as Ina van Schalkwyk.  Sy het die Kook en Geniet geskryf wat ek in 1966 as boekprys in my matriekjaar ontvang het.  Haar dogter skryf dat haar ma iets nagelaat het waarna baie mense streef maar min dit kan bereik

Dit het my laat dink aan n Tannie van my wat hierdie jaar op 72 oorlede is. Ek was baie lief vir haar en dit was altyd lekker om by haar te gaan kuier. Sy was die jongste suster van my ma.  Hulle was vyf dogters.
My ma vertel dat haar derde suster Hannie, 8 jaar oud was toe Stef gebore is.  Hul ouers se huwelik was op daardie stadium amper op die rotse en hierdie klein dogter het vir haar ma vreeslik baie beteken.
Toe sy skool toe moes gaan van die plaas Amacitia het sy so getreur oor haar ouers dat sy haar graad een nie kon slaag nie,  Hul oudste suster Liz het toe skool toe gegaan en die hoof oortuig dat sy die vermoe het om na graad 2 toe oorgeplaas te word.. Sy het vroeg in haar lewe begin voordra en op Dingaansfeeste vele eerste pryse losgeslaan.  Sy was ook goed met opstelle en later het sy ook gesing en die trekklavier gespeel.
My ouers het in die stadium wat sy klaar gematrikuleer het by n plaas gebly waar Oom Ockie Becker die eienaar was.  Hy het hul toe gehelp om vir Stef n werk by die Vaderland te kry. (Afrikaanse Pers)
Daar het sy vir Jan wat toe n joernalis was ontmoet en hulle is toe later getroud.  Drie dogters is uit die huwelik gebore.  Met die tweede dogter se bevalling het my ma met die trein van Standerton na Johannesburg gereis om by Jansi, die ouer dogter te bly.

Haar drie dogters was baie begaafd.  Jansi het n advokaat geword en Liezel n onderwyseres in tale.
Stef het ook heelparty kort verhale geskryf wat gepupliseer is.Eks nie seker waarvoor Sandri gestudeer het nie maar sy bly nou in Amerika met haar man en seun. Hul nuwe huis wat hul in Roodepoort gebou het was op die eerste vlak gebou waar al die vertrekke op die swembad oopgemaak het.  Dit het my baie beindruk.
Stef was n baie gelowige mens en het haar kinders en haar man die eerste prioriteit in haar lewe gemaak. Wat vir my van Stef sal bybly is haar lewenslus.  Sy het altyd jonger as haar ouderdom voorgekom.  Sy het al die jare baie aandag aan haar voorkoms gegee en was gewoonlik aangetrek volgens die nuutste modes.

Stef in haar jong dae

Waarmee sou hierdie drie vrouens hul besig gehou het nadat hul kinders die huis verlaat het?
Bettie het seker geskilder en Ina sou seker aan hou kook.

Stef het seker aanhou om liefde uit te deel, vir haar man, haar kinders en die mense wat haar pad gekruis het.
Haar laaste woorde nog aan my was, ons het so baie in gemeen, ek gaan vir jou kom kuier sodat ons kan gesels oor dit alles.  So jammer dat die afspraak nooit plaasgevind het nie.

Op haar begrafnis brief staan nie verniet: "Soms moet jy leer dat God met liefde mense na jou stuur om jou lewe te verryk"

Nietemin moet elke vrou haar emosies self hanteer.  Hoe ..... sal die tyd wel leer.

Kook en Geniet:  voorwoord by die eerste druk in 1951

Hare

"daar sal nie n haar van jou hoof val as dit nie Sy wil is nie"  Woorde wat jou veilig kan laat voel.
Hoe jou hare lyk kan jou voorkoms bepaal.
My vorige haarkapper was n springbok.  Sy salon was nie rustig nie.  Hy was gewoonlik in n argumnent met sy kollega en sy kliente moes na hul stories luister.  My nuwe haarkapper is Afrikaans en het styl.
Daarom gee ek nie om om Johannesburg toe te ry na sy salon nie.  Die werkers daar is natuurlik almal Engels sprekend.  Vrydag vertel die een vir my dat hul die oggend drama gehad het by die sentrum.  n Nigerier het blykbaar iemand met n motor gejaag wat gesteel het.  Hulle het opmekaar geskreeu en almal het buite toe gehardloop om te kyk wat aangaan.  Dit is 2010 in Suid-Afrika.

My ma wat gebore is in 1920 se in hul tyd was daar nie sjampoe nie.  Hulle het hul hare met sunlightseep  gewas en met reenwater afgespoel.  Daarna het hul dit ingedraai met krullers wat genoem is Queen Bess.
Dit was sulke lang plastiek stokkies waarom jy jou hare gedraai het en dan was daar n ekstra lus wat oor die hare gegaan het en vasgehak het.  Jou hare het baie verniel met die krullers.  Die droogmaak was natuurlik in die son.

Op die plaas het my suster in die vakansies eiergeel en suurlemoensap in haar hare gevryf om dit te "voed".
Daarna het sy dit ook afgespoel in reenwater en dan het sy die hare in een rigting om haar kop gedraai en n sykous daaroor gespan.  So het sy dan ontslae geraak van haar krullebol.  Jy mag dan net nie in die reen loop nie of toelaat dat die stoom van die bad jou hare van vooraf laat krul nie.

n Familielid se dogter het die manier gehad om haar borsel in  haar hare te draai en dan kan sy die borsel nie uitkry nie.  Hoekom sy dit oor en oor gedoen het kon ek nooit verstaan nie.  n Swart vrou het nou die dag vir my vertel hoe sy die vlegsels om haar kop doen.  Dit vat ure lank om te doen en hou vir ses weke.  Hoe was jy jou kop? het ek gevra toe antwoord sy jy vee jou kop net af met n waslap.

My pa het altyd vertel dat n vlermuis binne jou hare kan koek en vassit.  My seun vertel dat hy gistraand gevoel hoe iets op sy kop sit.  Hyt maar net afgevee en verder geslaap.  Later die dag vind hy en sy vrou "droppings"  in hul slaapkamer en begin rondsoek.  Hul vind toe die arme vlermuis in hul kamer en hy help toe die vlermuis uit die venster uit met sy tennisraket.
Hoekom het die vlermuis nie op sy kop in sy hare vasgekoek nie?

Waar sou die vlermuis gesit het?Add caption

My amper rooi skoene

Ek het laas week vir my n paar skoene gemaak.
Drie weke voor my bespreekte datum wat 1 September was het ek n weefraam laat maak en vir my n lap in herfskleure geweef.  Ek het dit geniet maar dink ek sal met meer ondervinding n mooier lap kon weef.
Die meisie wat my geleer het is jonk en onervare.  Ek hou van haar.
Ekt gese sy moet my op my naam noem.  Al is ek heelwat ouer as sy.
Die skoene wat ek gemaak het beeld my lewensverhaal uit . Die huise waar ek gebly het.
Na my voorskoolse jare wat in die Vrystaat was het my ouers na die Transvaal verhuis waar my pa op ons plaas n huis met stene gebou. Hy het nooit geld gehad om die huis buite te verf nie en my ma het van plat klippe voor die huis n plaveisel gemaak.  Die plat klippe het sy op die plaas gekry.  n Ent verder het sy n groot bedding gemaak wat in n sirkel met ook klip gebou is.  Binne het sy rooi kannas geplant wat elke jaar geblom het.
Die huis het drie slaapkamers gehad.  Ek en my jongste sussie het n kamer gedeel en my ouer sussie het haar eie kamer gehad.  Ek weet nie waar my boetie geslaap het nie - ek dink in my ouers se kamer.
Daar was ook n sitkamer, n kombuis en n badkamer.  My ma het baie keer vir ons vertel dat sy eendag die huis gaan verleng in n L - vorm.  Sy het nooit daar by uitgekom nie.  Naby die huis het my ma ook n wilgerboom geplant en daar was ook n groente tuin.

.Ek was lief vir  my huis.  As n koshuisbrak kon ek nie wag om naweke huis toe te gaan nie.

My skoene wat ek gemaak het is van leer.  Bruin leer wat nie vuil word nie en wat sterk is.
Binne kant het ek ferweel gesit wat sag kan wees teen my voete.
Ek het ons gesin se name binne op die sool met masjien borduurwerk geborduur.  Dis die eerste keer wat ek dit doen, ek hou baie daarvan. 

Agter elke skoen se hak het ek n hart gewerk van my eie geweefde materiaal.
Rondom my skoene het ek sewe huisies  vasgestik.  Die skoene se versiering is nie dieselfde nie.
My eerste klein huisie is ons sement huisie wat my pa gebou het.
My huisie met die groen opgewerk is my huis waar ek nou bly met die tuin wat ek so voor lief is.
My huis met die blou deurknop is my huis by die see.  Ek het ook my huis daar nie geverf nie.
My huis met die baie mense in, was die huis toe ons met ons kinders almal saam gebly het.
Die huis met die kruis is my kerk.
Die huis waar ek alleen is is waar ek nou bly.
Die wit huis is waar my man werk.

Die voeltjies is die voeltjies wat uit die huis vlieg.
Die gesig wat lag is ek wat nogsteeds dankbaar moet bly.

Die ster is ekself wat moet bly skyn.

Links: my vol huisie; Regs: Ek alleen

My kinders se name

WINDPOMP

Ek self voor ons sement huisie

Waarom sou ek die week n windpomp kies om op my kussing te verf?
 Sou dit die herinnering wees aan die foto wat ek in die Vrystaat destyds geneem het? Nogal drie windpompe op een foto.
Sou dit die verlatenheid wees wat n windpomp skep? Of sou dit die hoop van water wees?
Ek is in die laat veertiger jare gebore in die Vrystaat.  Van daai jare onthou ek bitter min.
Ek onthou net n foto van myself : n corduroy klein baadjie en kort kouse en skoene.
Ek staan.styf langs n pampasriet met die vere bo-op die punte.  Daar moes n windpomp naby wees want die rietbos word gewoonlik by water geplant.

Vandag verf ek n windpomp.  Verf ek omdat ek als wil ontdek buite my lee nes.  Ek gebruik charcoal, grys en wit kleure.  Ek gaan regte vere in my kussing sit.  Gansvere van n plaas.  Ek gaan die kussing gebruik om my huis mooi te maak.  Ek gaan die kussing gebruik om teen te le as ek moeg is.  Ek gaan die kussing gebruik om vas te hou as ek verlang.  Verlang na die dae toe ek besig was om gesiggies te was, handjies skoon te maak en trane af te vee. Vier gesiggies.

 Ek geniet die verf.  Ek het geen kuns agtergrond nie.  Ek weet van kleur.  Ek weet min of meer wat jy moet meng om wat te kry. Ek kan nie teken nie.  Ek copy prentjies.  Maar wat ek die meeste van hou is om my eie fotos te copy.  Dan voel ek dis my eie werk wat ek verf.  Ek hou van die verf juffrou en die ander vrouens saam met my in die klas.  My grootste probleem is selfvertroue.  Ek is bang ek verf nie mooi nie.  Ek wil graag kuns huis toe bring wat my familie beindruk.

 Ek verf n windpomp omdat ek verlang na n plaas.  n Plaas met lande, en beeste en rooi gras en oop velde.
n Plaas met n hek.  Ek weet nooit watter kant die hek oopmaak en toemaak nie.  Partykeer moet jy die hek oplig om die ketting van die hak af te kry om dit oop te maak.  Soms moet jy die hek ook oplig as jy hom oopstoot.  Mens kan deur die hek baie ver in die pad afkyk.  Die hek moet weer toegemaak word.

n Mens kry dikwels ook n hek op jou lewenspad.  Jy kan die hek oopmaak en nuwe dinge aan die ander kant van die hek ontdek of jy kan omdraai en n ander roete vat.

Ek wil die hek oopmaak.

Links: My ma op die klip randsteen van haar kanna bedding